دیابت یا بیماری قند هنگامی بوجود میآید که هورمون انسولین - عامل تنظیمکننده قند خون - یا به اندازه کافی در بدن تولید نمیشود یا بافتهای بدن به آن به درستی پاسخ نمیدهند.
در نتیجه سوخت وساز قند در بدن مختل میشود و قند خون از حد طبیعی خود بالاتر میرود، و در نهایت علائم شاخص دیابت به صورت پرخوری، پرنوشی و پرادراری ظاهر میشود.
هورمون انسولین که از سلولهای جزایر لانگرهانس در غده لوزالمعده به درون خون ترشح میشود، کارکردهای مختلفی در بدن دارد، و از جمله ورود قند را از خون به درون سلولها تسهیل میکند تا سلولها بتوانند برای تامین انرژی خود از آن استفاده کنند.
در صورت کمبود یا عدم تاثیر انسولین قند نمیتواند وارد سلولها شود، در نتیجه قند خون بالا میرود. بالا رفتن قند خون علاوه بر ایجاد علائم حادی که در بالا به آن اشاره شد، در درازمدت باعث آسیب رساندن به تقریبا هر عضو حیاتی بدن از جمله قلب، مغز، چشم، کلیهها و ... میشود.
دیابت را بر حسب علت ایجاد بیماری به دو گروه تقسیم میکنند:
دیابت نوع 1 یا دیابت نوجوانان، که نوعی بیماری خودایمنی است و در نتیجه تخریب نابجای سلولهای مولد انسولین بوسیله دستگاه ایمنی بدن رخ میدهد. علت این بیماری که معمولا افراد را در سنین نوجوانی درگیر میکند، دقیقا مشخص نیست و علاجی هم برای آن وجود ندارد.
این بیماران مجبورند از همان ابتدا با تزریق انسولین خارجی کمبود این هورمون را در بدن رفع کنند و قند خود را در حالت عادی نگه دارند.
دیابت نوع 2 یا دیابت بزرگسالان معمولا در میانسالی بروز میکند و زمینه ارثی در ایجاد آن دخیل است. این نوع دیابت به علت مقاومت پیدا کردن سلولهای بدن به انسولین رخ میدهد.
لوزالمعده مبتلایان به این نوع دیابت انسولین تولید میکند، اما این مقدار آنقدر کافی نیست که سطح قند خون یا گلوکز را در حد عادی حفظ کند. یک عامل مهم در ایجاد مقاومت به انسولین و بالارفتن قند خون در این بیماران چاقی آنهاست.
دیابت نوع 2 نیز علاجی ندارد، اما کارهای مختلفی میتوان برای اداره درمانی و نیز پیشگیری از آن انجام داد. برای کنترل و جلوگیری از این بیماری باید رژیم غذایی سالم مصرف کرد، به مقدار کافی ورزش کرد و وزن خود را متعادل نگهداشت.
بیمارانی که این اقدامات در آنها موثر واقع نشود، معمولا تحت درمان با قرصهای خوراکی پایینآورنده قند خون قرار میگیرند؛ البته ممکن است در درازمدت این قرص ها تاثیر خود را از دست بدهند و بیمار مجبور شود با تزریق انسولین قند خون خود را طبیعی نگهدارد.
کنترل دقیق دیابت و طبیعیکردن قند خون در هر دو نوع این بیماری میتواند باعث جلوگیری از بروز عوارض درازمدت تهدید کننده حیات ناشی از آن شود و عمر طبیعی بیماران را تضمین کند.
دیابت نوع 2 بسیار شایع تر از دیابت نوع یک است به طوری که 90 تا 95 درصد بیماران به نوع 2 دیابت مبتلا هستند.

دکتر حسین پاکدامن روز سه شنبه در حاشیه برگزاری نوزدهمین کنگره نورولوژی و الکتروفیزیولوژی ایران در سالن همایشهای صداو سیما، افزود: ام اس یک بیماری پیش رونده است و تا مدتها درمان قطعی برای این بیماری وجود نداشت.
وی گفت: اکنون حدود 20 سال است که ام اس ز یک بیماری "غیر قابل درمان" به یک بیماری "تا حدودی قابل درمان" تبدیل شده است اما هنوز برای کند کردن سیر پیشرفت بیماری و ناتوانی فر مبتلا کارهای زیادی انجام نشده است.
پاکدامن درباره کاربرد سلولهای بنیادی در درمان بیماری ام اس توضیح داد : برای درمان با سلولهای بنیادی تحقیقاتی در حال انجام است اما لازم است بررسیهای گسترده تری در این خصوص صورت پذیرد.
رئیس انجمن مغزو اعصاب ایران با اشاره به انجام مطالعات بین المللی در حیطه درمان بیماریهای مغز و اعصاب بویژه ام اس به کمک سلولهای بنیادی گفت: امید است بتوانیم در آینده نزدیک جوابگوی بیماران باشیم مسلم است که در حال حاضر نباید بیماران تحت تاثیر تبلیغات قرار بگیرند بلکه باید تا زمان روشن شدن تحقیقات صبر کنیم.
پاکدامن با بیان اینکه 130 سال از زمان کشف این بیماری گذشته و تا کنون درمان قطعی نداشته است گفت: ام اس بیشتر در کشورهای غربی مشاهده می شود و جوانانی که در اوج فعالیت جسمی و مغزی هستند را گرفتار می کند و باعث بروز مشکلات فراوانی برای بیمار ، خانواد و اجتماع می شود.
رئیس نوزدهمین کنگره نورولوژی و الکتروفیزیولوژی ایران با بیان اینکه لازم است اهمیت ویژه ای برای بیماری ام اس قائل شویم اظهار کرد: بر اساس تقسیم بندیهای جغرافیایی باید در هر 100 هزار نفر 3 نفر به ام اس مبتلا باشند که بر اساس محاسبات اکنون باید 2 هزار مبتلا به ام اس در ایران داشته باشیم این در حالی است که در کشور ما حدود 50 هزار مبتلا به ام اس زندگی می کنند و متخصصان موفق به یافت علت این افزایش بیش از اندازه مبتلایان نشده اند. البته در منطقه هم با افزایش آماری 30 تا 40 درصد روبرو بوده است.
پاکدامن در پایان با بیان اینکه استان تهران و سپس استان اصفهان بالاترین آمار مبتلایان را دارند، گفت: میانگین مبتلایان به ام اس 20 تا 35 سال است و زنان بیشتر از مردان درگیر آن می شوند.
نوزدهمین کنگره نورولوژی و الکتروفیزیولوژی ایران از صبح امروز در سالن همایشهای بین المللی صدا و سیما آغاز به کار کرده و تا 22 اردیبهشت ماه ادامه دارد. (مهر)